'Ik heb mijn vader zijn drank- en drugsgebruik vergeven'
De Rotterdamse Jasmine* werkt al 25 jaar in de (wijk)zorg en sinds een aantal jaar bij Indigo West, waar ze o.a. trainingen en cursussen geeft aan kinderen, jongeren en hun ouders. Mede door haar eigen KOPP/KOV-achtergrond vindt ze het heel belangrijk om de kinderen die ze begeleidt zelfvertrouwen en een stukje emotionele bewustwording mee te geven.
Jasmine, de op één na jongste in een gezin met vijf kinderen, bracht de eerste twee jaar van haar leven door op de Nederlandse Antillen, waar het gezin inwoonde bij familie. Toen ze twee jaar was verhuisde eerst haar vader naar Nederland, waarna de rest van het gezin al snel volgde. Jasmine: “Mijn ouders waren nog heel jong toen ze kinderen kregen. Toen ze begin twintig waren hadden ze al vier kinderen. Omdat ze ons een goede toekomst wilden geven verhuisden ze naar Nederland. Daar bleek al snel dat mijn vader de verantwoordelijkheid voor een gezin eigenlijk niet kon dragen, waardoor alles op de schouders van mijn moeder terecht kwam. We hadden geen netwerk of familie in Nederland. Op een gegeven moment, ik denk dat ik drie of vier jaar was, begonnen de ruzies.”
Mijn ouders werkten allebei niet. Mijn moeder had dat overigens wel gewild, maar zij had het te druk met haar kinderen en met het huishouden. Mijn vader hing voornamelijk op straat of zat in zijn stamcafé. Regelmatig vroeg hij mijn moeder om geld, wat altijd leidde tot ruzie. Uiteindelijk raakte hij verslaafd aan zowel alcohol als drugs. Als ik er nu op terug kijk heb ik een moeilijke jeugd gehad, maar tegelijk ook een mooie. Mijn moeder heeft altijd ontzettend haar best voor ons gedaan. En toen er na een aantal jaar familie van haar in Nederland kwam wonen, hadden we ook een fijn netwerk om ons heen. Toch ben ik ook heel boos geweest, vooral in mijn tienerjaren. Ik begreep niet dat mijn vader – als volwassene – zijn verantwoordelijkheid niet nam en altijd voor onrust zorgde. Nu ik ouder ben snap ik het iets beter, al valt zijn gedrag niet goed te praten. Ik begrijp inmiddels wel waarom hij geworden is zoals hij is. Hij heeft in zijn jeugd nooit geleerd om over zijn emoties te praten. Er werd tegen hem gezegd: je bent een man en zo hoor je je ook te gedragen. In de basis in mijn vader een vrolijke man; een levensgenieter. En hij was ook niet bang aangelegd. Dat is misschien de reden dat hij uiteindelijk is gaan experimenteren met verdovende middelen.”
Lieve hond
“Toen ik een jaar of negen was heeft mijn vader een tijdje vast gezeten, mede omdat hij zelf ook drugs verkocht. In deze periode begon ik mezelf steeds meer terug te trekken en hield ik veel rekening met mijn moeder, zodat zij zo min mogelijk last van mij had. Mijn geluk was mijn lieve hond waar ik veel troost bij zocht en de stabiliteit van mijn moeder en mijn familie, die zorgden dat wij leuke dingen bleven doen. Rond mijn zestiende heeft mijn vader opnieuw een paar jaar vastgezeten. Dat was verdrietig, maar tegelijkertijd een opluchting omdat het thuis rustig was en ik minder spanning had. Uiteindelijk ben ik toen ik 19 jaar was op mezelf gaan wonen.”
Let op de stille kinderen
Professionele hulp om van de drank en drugs af te komen heeft de vader van Jasmine nooit gehad. En zijn gezin ook niet. Een gemiste kans, vindt Jasmine. “We hebben het natuurlijk over jaren geleden; het was toen wel echt een andere tijd. Ik wist wel dat ik niet de enige was in mijn omgeving die opgroeide met een verslaafde ouder, maar daar werd niet over gesproken. De signalering door leerkrachten was toen ook anders. Natuurlijk wist men dat er thuis bij ons het een en ander speelde, maar er werd nooit naar gevraagd. Ik ben blij dat dat inmiddels iets beter is. Tijdens mijn trainingen aan docenten zeg ik ook altijd: let op de stille kinderen. Zelf was ik ook een stil en teruggetrokken kind. Preventieve trainingen zoals die van Indigo hadden mij echt kunnen helpen. Al denk ik niet dat mijn moeder ons daar voor had opgegeven. Ze was veel te bang dat haar kinderen zouden worden afgepakt. Een onterechte angst natuurlijk.”
Anderen helpen
“Mijn ouders zijn niet meer bij elkaar, maar ze zien elkaar nog regelmatig. Mijn vader en ik spreken en zien elkaar niet veel. Soms via een appje of een kort telefoontje. Of op feestdagen, wanneer we met zijn allen bij mijn moeder zijn. Drugs spelen geen rol meer in zijn leven, maar zijn alcoholverslaving vlamt af en toe nog op. Ik heb hem inmiddels vergeven, ook voor mijn eigen gemoedstoestand. Dat was niet makkelijk, want ik heb veel last gehad van de hele situatie. Het heeft me veel verdriet gedaan. Maar uiteindelijk heeft het me ook gevormd tot wie ik nu ben. En ik ben blij dat ik anderen kan helpen door mijn verhaal te delen."