Terugblik KOPP/KOV Symposium: Samenwerken aan veerkracht en openheid
In het Timmerhuis in Rotterdam vond het jaarlijkse KOPP/KOV Symposium plaats, georganiseerd door Indigo Preventie, Youz verslavingszorg en de gemeente Rotterdam. Professionals uit zorg, onderwijs en welzijn kwamen bijeen om stil te staan bij de positie van kinderen van ouders met psychische en/of verslavingsproblemen (KOPP/KOV). Doel: meer kennis, meer signalering én meer actie om deze kinderen tijdig in beeld te krijgen.
Geert Bruinen, beleidsadviseur bij de gemeente Rotterdam, trapte af met een persoonlijk verhaal. Hij blikte terug op zijn jeugd, waarin hij liever op school bleef dan naar huis ging. “De juf zag toen waarschijnlijk niet wat er speelde – en dat is nu vaak nog steeds zo,” stelde hij. Zijn oproep aan alle aanwezigen: “Agendeer dit onderwerp binnen je organisatie. We moeten af van vrijblijvendheid. Rotterdam telt ruim 30.000 KOPP/KOV-kinderen, en we bereiken er nu maar zo’n 400 per jaar.”
“Jij kunt een held zijn – voor een ander én voor jezelf”
Spreker Danny Dijkhuizen, ook bekend als Flinke Jongen, raakte het publiek zijn verhaal over opgroeien in een onveilige thuissituatie en de impact van meester Taco, die elk kind altijd persoonlijk begroette, zei dat kinderen altijd bij hem mochten komen als er iets was en hen een high five gaf wanneer iets goed ging. “Zelfliefde is essentieel. Want je kunt pas een held zijn voor een ander, als je ook een held bent voor jezelf.”
Kinderboekenschrijver en ervaringsdeskundige Aefke ten Hagen vertelde openhartig over haar jeugd met een vader met een bipolaire stoornis – en later haar eigen diagnose. Ze benadrukte hoe belangrijk het is dat kinderen wél mogen praten over wat ze meemaken. “We hangen de vuile was niet buiten,” kreeg ze vroeger te horen. Nu geeft ze haar eigen kinderen juist die ruimte.
Een film die voor haar veel betekent, is Knetter – een aanrader voor iedereen die inzicht wil in het leven van een kind met een ouder met psychische kwetsbaarheid. Na haar verhaal ontstond direct een verdiepend gesprek over het belang van het inschatten van veerkracht in plaats van het stellen van psychiatrische labels bij ouders. “Kunnen ouders met steun een veilige opvoedsituatie bieden? Dát is de kernvraag.”
Op LinkedIn deelde Aefke na afloop meer over haar bijdrage op het symposium, waarin ze een simpel, krachtig voorbeeld gaf: “Gewoon een buurvrouw die op een rotmoment voor de deur stond met een pizzapunt. Ze vroeg aan mijn zoon van 11 hoe het met hem ging. Niet omdat het moest. Niet omdat het in een plan stond. Maar omdat ze hem aankeek en dacht: jij moet even iemand hebben. Soms is warme aandacht gewoon precies dat. Warm. En driehoekig. Geen handleiding. Geen beleid.”
Wolkenkaarten en kijktips
Leonie van Leeuwen presenteerde het ZONMW-project waarin zij met Sandra Vermeulen van Met Zonder Ouders zogenaamde wolkenkaarten ontwikkelde – gesprekshulpen voor jongeren in het voortgezet onderwijs, maar ook waardevol voor professionals daarbuiten. Een aanrader in dit kader: de documentaire Naomi’s Geheim, die zij samen met middelbare scholieren bekeek en nabesprak.
Samen verschil maken
Het symposium eindigde met een heldere boodschap: iedereen – of je nu professional, leerkracht, buur of ouder bent – kan een verschil maken. Door te signaleren, te luisteren en er te zijn. De oproep van de dag: Zet het onderwerp KOPP/KOV hoog op de agenda binnen organisaties en gemeenten. Sterker nog: pleit voor wetgeving die deze kinderen beschermt. Want veerkracht ontstaat niet vanzelf – daar is aandacht, openheid en samenwerking voor nodig.